Tarcze hamulcowe to element obecny w każdym samochodzie — w większości aut są cztery tarcze, po dwie na każdej osi, które tworzą system hamulcowy tarczowy. W autach z hamulcami bębnowymi, tarcze obecne są tylko na przedniej osi. Nowoczesne samochody wyposażone są w wiele systemów bezpieczeństwa, takich jak ABS, ESP, ASR czy Front Assist, jednak żaden nich nie będzie działał prawidłowo, jeśli nie zadbasz o dobry stan tarczy hamulcowych.
Jak są zbudowane tarcze hamulcowe?
Budowa tarcz jest dosyć prosta — mają kształt dysku i mocowane są do piasty koła. Wykonane są najczęściej z metalu, na przykład żeliwa, stali i różnych jej stopów. Coraz częściej stosowane są tarcze ceramiczne, jednak ich ceny są niebotycznie wysokie, dlatego spotkać można się z nimi m.in. w autach premium.
Jakie są rodzaje tarcz hamulcowych?
Najbardziej podstawowe modele, przeznaczone do aut o przeciętnej mocy i masie, to tarcze jednolite, wykonane jako jeden odlew. W przypadku pojazdów wyposażonych w mocniejsze silniki, w których tarcze są bardziej obciążone, stosuje się wersje wentylowane. Mają charakterystyczne nacięcia w formie żłobień lub okrągłych otworów, które zapobiegają przegrzewaniu się podczas intensywnej pracy.
Dostępne są również tarcze hamulcowe żeberkowe, które wykonane są z dwóch nacinanych dysków połączonych ze sobą od wewnątrz metalowymi łącznikami, tworzącymi puste przestrzenie pomiędzy dwoma powierzchniami. Taka konstrukcja zapewnia bardzo dobry przepływ powietrza, co pozwala na rozpraszanie powietrza i lepsze chłodzenie. Jest to rozwiązanie stosowane głównie w autach sportowych.
Jak działają tarcze hamulcowe?
Tarcza obraca się razem z kołem, a po naciśnięciu pedału hamulca do jej wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dociskane są powierzchnie robocze klocków hamulcowych umiejscowionych w zacisku hamulcowym. Powstaje w ten sposób siła tarcia, co powoduje zmniejszenie prędkości, z jaką obracają się koła i z jaką porusza się pojazd.
W zależności od tego, jak mocno naciśniesz pedał hamulca, do zacisku dociera płyn hamulcowy pod odpowiednim ciśnieniem. W taki sposób regulowana jest siła hamowania.
Efektem ubocznym powstającego tarcia jest bardzo duży wzrost temperatury tarcz i klocków hamulcowych. Temperatura może osiągać nawet 500°C, dlatego tak ważne jest, aby konstrukcja pozwalała na efektywne oddawanie ciepła, co zapewnia odpowiednia wentylacja. Co ciekawe, im bardziej zabudowana jest felga, tym wzrasta ryzyko przegrzania podczas hamowania. Zatem auta sportowe wyposażone są w duże obręcze ze sporym prześwitem pomiędzy ramionami nie tylko ze względów estetycznych, ale również, aby poprawić efektywność wentylacji układu hamulcowego.
Jak wybrać odpowiednie tarcze hamulcowe?
Przede wszystkim sprawdź, jakie modele są zalecane przed producenta Twojego pojazdu. Informacje o tym, jakie tarcze powinieneś wybrać, uzyskasz w sklepie takim jak Carmager, podając numer VIN auta. Większa średnica tarczy zapewni lepszą skuteczność hamowania, ale przed zakupem musisz sprawdzić, czy nadaje się do zamontowania w Twoim samochodzie. Jeśli jeździsz dynamicznie, zdecyduj się na modele wentylowane, ponieważ przy takim stylu jazdy będą mieć większą trwałość niż tarcze jednolite.
Jak długo można używać jednego kompletu tarcz?
To, jak długo tarcze będą spełniać swoją rolę, zależy od wielu aspektów. Podstawowe z nich to:
- konstrukcja tarczy
- jakość wykonania
- użyty materiał.
Nie mniejsze znaczenie ma styl jazdy, ponieważ im dynamiczniej i szybciej jeździsz, tym częściej musisz korzystać z hamulca. Również masa samochodu ma wpływ na tempo eksploatacji podzespołów układu hamulcowego. Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, średnią trwałość tarcz hamulcowych można określić na przedział od 60 do 120 tysięcy km przebiegu. Zwykle należy zamontować nowe tarcze co drugą wymianę klocków hamulcowych.
Regularne sprawdzanie stanu tarcz hamulcowych jest konieczne dla zachowania bezpieczeństwa. Stopień ich zużycia można zaobserwować po utracie grubości. Parametr ten jest oceniany podczas corocznego przeglądu technicznego pojazdu, a minimalna grubość jest wskazana przez producenta konkretnego modelu. Jeśli Twój układ hamulcowy wymaga wymiany podzespołów, diagnosta ze Stacji Kontroli Pojazdów z pewnością Cię o tym poinformuje, a auto nie przejdzie przeglądu pozytywnie.
W jakich przypadkach należy bezwzględnie wymienić tarcze?
Istnieje kilka objawów, po których wystąpieniu koniecznie trzeba zweryfikować stan tarczy w warsztacie i w razie potrzeby wymienić odpowiednie elementy układu hamulcowego. Są to:
- zbyt niska grubość tarczy,
- pęknięcia lub głębokie rysy widoczne na powierzchni tarczy,
- wyczuwalne podczas hamowania bicie na hamulcu lub kierownicy,
- niebieskie naloty na tarczy, które świadczą o przegrzaniu.
Wszystkie te sytuacje mogą prowadzić do nieefektywnego hamowania i wystąpienia zagrożenia w czasie jazdy. Jeśli zauważysz któryś z tych objawów podczas prowadzenia samochodu, koniecznie umów się na naprawę do mechanika.
Jak przebiega wymiana tarcz hamulcowych?
Jest to prosta czynność związana z normalną eksploatacją auta, którą można wykonać w każdym warsztacie mechanicznym. Najważniejsza zasada jest taka, że wymienia się obydwie tarcze parami — na przedniej lub tylnej osi pojazdu. Przy wymianie tarcz koniecznie należy również założyć nowe klocki hamulcowe.
Chociaż przy umiarkowanej ilości pokonywanych kilometrów, wymiana tarcz hamulcowych wypada raz na kilka lat, nie należy zapominać o kontrolowaniu ich stanu. Jest to jeden z kluczowych elementów decydujących o bezpieczeństwie jazdy.
Źródło: Carmager.pl / mat. partnera