Przeguby napędowe posiadają szerokie zastosowanie w budowie różnych maszyn. Są one również używane w samochodach.
W maszynach stosuje się szereg różnych elementów konstrukcyjnych. Jednym z nich są przeguby napędowe, które ze względu na swoją budowę posiadają kilka różnych zastosowań, także w motoryzacji.
Przegub napędowy – co to jest?
Przegubami napędowymi nazywa się rodzaj kompensacyjnego sprzęgła przymusowego, które używane jest przy budowie maszyn do łączenia ze sobą wałów. Mają one na celu przekazanie momentu obrotowego z możliwością znacznego odchylenia kątowego osi podczas pracy.
Ruch w przegubach napędowych może odbywać się synchronicznie – wówczas wały poruszają się z taką samą prędkością. Drugi typ przegubów do przeguby asynchroniczne, które wyróżniają się prędkością chwilową zmieniająca się cyklicznie podczas jednego obrotu.
Rodzaje przegubów synchronicznych:
- przegub dwukrzyżakowy (podwójny Cardana)
- przegub Weissa
- przegub Rzeppa
- przegub Tracta
- przegub Birfielda
Rodzaje przegubów asynchronicznych:
- przegub krzyżakowy (Cardana)
Zastosowanie przegubów napędowych
Przeguby napędowe najczęściej używane są w układach napędowych maszyn do przekazywania momentu obrotowego z jednego wału na drugi wtedy, gdy osie obrotu tych wałów są w stosunku do siebie nachylone.
W samochodach przeguby napędowe dzielone są na:
- zewnętrzne – przy skrzyni biegów
- wewnętrzne – przy kołach
Elementy te są stosowane powszechnie w samochodach osobowych wyposażonych w przedni napęd, aby możliwe było dokonanie skrętu kół napędzanych. W samochodach z tylnym napędem przeguby napędowe pozwalają na przeniesienie napędu pomiędzy skrzynią biegów oraz mostem napędowym.
Przeguby napędowe w samochodach – jak o nie zadbać?
Zasadniczo, przeguby napędowe w samochodach wyróżniają się dość długą żywotnością, dlatego ich naprawy i wymiany zdarzają się rzadko. Warto jednak zaznaczyć, że ich okres eksploatacji jest powiązany ze stylem jazdy kierowcy.
Najczęściej awarie przegubów napędowych zdarzają się w samochodach z przednim napędem, ponieważ przeguby muszą wtedy wykonywać pracę pod obciążeniem przy dużym kącie. W takich warunkach ich wytrzymałość jest obniżona.
Głównym powodem obniżenia wytrzymałości przegubów jest wtedy gwałtowne ruszanie samochodem przy skręconych kołach, zwłaszcza wtedy, gdy buksują w miejscu. Gdy kierowca często tak rusza, wówczas żywotność przegubów napędowych pogarsza się.
Powodem awarii przegubów napędowych w samochodach osobowych może być także zły stan ich gumowych osłon. Są one stosunkowo łatwe w uszkodzeniu, na przykład podczas przejeżdżania po leśnych terenach – osłony mogą być wówczas uszkodzone przez wystające gałęzie czy kamienie.
Oprócz tego guma osłon z czasem parcieje, dlatego zmniejsza się jej odporność na uszkodzenia mechaniczne. Jeśli pod osłonę dostanie się piasek, woda czy błoto, wtedy nawet w ciągu kilku dni może dojść do poważnego uszkodzenia przegubu i konieczności jego wymiany na nowy element.
Jak rozpoznać awarię przegubów napędowych?
W przypadku przegubów zewnętrznych, które położone są bliżej kół, należy zwrócić szczególną uwagę na stukanie lub trzeszczenie dochodzące z okolic piasty przy dodawaniu gazu w momencie maksymalnie skręconych kół.
Jeśli doszłoby do całkowitego uszkodzenia przegubu, wówczas najczęściej ma miejsce pęknięcie jego koszyka i wysypanie się zawartości. Wtedy jedynym rozwiązaniem jest wezwanie lawety, ponieważ samochód już nie pojedzie sam.
Gdy natomiast chodzi o przeguby wewnętrzne, w tym przypadku należy zwracać uwagę na specyficzne wibracje samochodu w trakcie przyspieszania oraz towarzyszące temu bicie. Takie awarie w stosunku do przegubów zewnętrznych zdarzają się jednak rzadko.
Kierowca chcący samodzielnie sprawdzić stan przegubów, może zrobić to przez maksymalne skręcenie kół i sprawdzenie, czy guma przegubów nie jest uszkodzona, przetarta lub rozwarstwiona. Warto także sprawdzić, czy nie wycieka spod niej smar. Dokładne sprawdzenie kondycji przegubów napędowych w samochodach możliwe jest w warsztatach na kanale lub podnośniku.
Artykuł powstał we współpracy z firmą EURO DRIVESHAFTS.