Istnieje wiele czynników wpływających na bezpieczeństwo jazdy samochodem. Oczywiście hamulce mają tu kluczowe znaczenie oraz umiejętności szybkiego reagowania i dostosowywania się do zmiennych warunków panujących na drodze. Jednak bardzo istotną kwestią są też opony.
Od ich stanu i charakterystyki zależy, czy samochód rzeczywiście zatrzyma się w pożądanym przez nas miejscu, czy droga hamowania się wydłuży albo samochód zachowa przyczepność, nawet przy gwałtownym, awaryjnym hamowaniu. Dlatego tak ważne jest dostosowanie opon do pory roku. Do dyspozycji mamy przy tym opony letnie, zimowe oraz całoroczne, nazywane wielosezonowymi. Kiedy trzeba wymienić opony w naszym aucie?
Wymiana opon na letnie
Zasadniczo opony wymienia się zgodnie z porą roku. Letnie – na lato, zimowe – na zimę. Pomijamy przy tym przejściowe pory roku, czyli wiosnę i jesień. Zresztą w Polsce granice pomiędzy porami roku od lat ulegają zatarciu, przez co na wiosnę może być tak ciepło, jak w środku lata, zaś jesienią może być naprawdę chłodno i padać śnieg. Kiedy więc przystąpić do wymiany opon z zimowych na letnie? Najlepiej zmienić opony do samochodów osobowych na letnie w momencie, kiedy aura na zewnątrz jest stabilna, a średniodobowa temperatura nie spada poniżej 7 stopni Celsjusza. To granica umowna, ale przyjmowana jest powszechnie jako główny wyznacznik właściwego momentu sezonowej wymiany opon.
Wymiana opon z letnich na zimowe
Skoro opony letnie należy zakładać w samochodach osobowych, kiedy temperatura na zewnątrz jest wyższa niż 7 stopni Celsjusza, to jej ustabilizowanie się poniżej tej granicy powinno nas skłonić do zmiany ogumienia letniego na zimowe. Nie warto przy tym czekać na pierwszy śnieg i mróz. Zbyt długie zastanawianie się nad zasadnością wymiany nie służy bezpieczeństwu na drodze.
Granica 7 stopni Celsjusza nie wzięła się z powietrza. Została określona przez światowe koncerny produkujące ogumienie do samochodów. Poniżej 7 stopni Celsjusza mieszanka gumowa opon letnich zaczyna szybko twardnieć, przez co tracą one swoje pierwotne właściwości jezdne. Innymi słowy w takich warunkach termicznych nie będą one w stanie zapewnić nam takich parametrów, jakie założył ich producent. Natomiast opony zimowe zbudowane są z innej mieszanki, która nawet przy dużym mrozie pozostaje miękka i elastyczna.
Inna mieszanka gumowa i rzeźba bieżnika
Pojawia się przy tym pytanie, czy zasadna jest wymiana opon zimowych na letnie, skoro latem panują bardzo dobre warunki na drodze i nie ma ryzyka stwardnienia mieszanki gumowej. Otóż jest to potrzebne, ponieważ charakterystyka opon zimowy i letnich różni się od siebie. Najważniejszy jest skład mieszanki gumowej, z której opony są robione. Tworzywo wykorzystywane do produkcji opon letnich zostało przystosowane do pracy w temperaturach powyżej 7 stopni Celsjusza i w takich warunkach ma najlepsze osiągi. Wiemy już, że opony letnie gwałtownie twardnieją, jak spada temperatura powietrza.
Zupełnie inaczej jest w przypadku opon zimowych. W wyższych temperaturach zaczynają się szybko przegrzewać, przez co szybciej się zużywają. Mieszanka gumowa stosowana w oponach zimowych przy temperaturach wybitnie letnich – czyli w upale nie będzie spełniała właściwie swoich funkcji, tj. nie zapewni nam odpowiedniej przyczepności, bezpiecznego hamowania – na suchej i mokrej nawierzchni.
Poza tym bieżniki opon letnich i zimowych są zróżnicowane. Na letnich rzeźba bieżnika jest płytka, dzięki czemu można uzyskać maksymalną powierzchnię styku opony z nawierzchnią oraz polepszoną sterowność na suchej nawierzchni. Przekłada się to na skrócenie drogi hamowania. Nacięcia – lamele na bieżnikach opon letnich są tak projektowane, aby jak najszybciej odprowadzały wodę w deszczowe dni i zapobiegały zjawisku aquaplaningu – poślizgu na wodzie opadowej.
W przeciwieństwie do bieżnika opon letnich bieżnik „zimówek” jest głębszy, wyposażony w większą ilość nacięć wyraźnie zarysowanych, przez co łatwiej odprowadzają one śnieg i błoto spod czoła opony. Skutkuje to zachowaniem odpowiedniej przyczepności w warunkach zimowych.
Wymiana nieobowiązkowa w Polsce
Pomimo realnych zagrożeń, jakie niesie za sobą jazda zimą na oponach letnich, w Polsce nie ma obowiązku wymiany sezonowo ogumienia samochodowego. Natomiast w wielu innych państwach, w tym również w Europie, taki obowiązek istnieje i można zapłacić mandat za brak wymiany ogumienia – z letniego na zimowe czy z zimowego na letnie. Kraje wprowadzające obowiązkową wymianę chcą w ten sposób zapewnić maksimum bezpieczeństwa poruszania się po drogach oraz zminimalizować ryzyko wypadków drogowych.
W Polsce nie ma odgórnych nakazów wymiany opon w samochodach, ale około 85-90 proc. kierowców samodzielnie podejmuje decyzję o takiej wymianie. Pozostali używają opon wielosezonowych, a nielicznym nie przeszkadza jazda na oponach letnich zimą, czy zimowych latem, choć narażają siebie i innych uczestników ruchu drogowego na uszczerbek. Najlepiej stosować się do zaleceń renomowanych producentów opon samochodowych i wymieniać je zgodnie z panującym sezonem.
Źródło: Allegro / art. sponsorowany